بز مرغز یا مرخز کردستان

بز مرغز یا مرخز کردستان یکی از نژادهای بومی استان کردستان و آذربایجان غربی شناخته می شود که از پرورش این نژاد بومی می توان به تولید گوشت، الیاف با ارزش موهر و شیر منجر شود که البته امروزه این نژاد در حال انقراض است و مهمترین دلیل آن شاخه نزدن درختان بلوط، اطلاع نداشتن از الیاف باارزشی است که این نژاد بومی تولید می کند.

یکی از نژادهای چند قلوزا ایرانی که به نوعی با پرورش این نژاد به سه شکل امکان تولید گوشت، پشم با ارزش الیاف موهر و همچنین تولید شیر بز وجود دارد نژاد مرغز یا مرخز کردستان است. پشم موهر به  دلیل اینکه نرم تر و براقیت و درخشندگی بالاتری نسبت به پشم گوسفند دارد از این رو جزو الیاف های لوکس و با ارزش نامیده می شود که به آن لقب الیاف الماس را داده اند. نژاد بز آنقوره یا آنگورا ترکیه یکی از بهترین نژادهای بز الیافی در جهان است که پشم موهر از آن تولید می شود و بیشترین میزان تولید پشم موهر در حال حاضر در کشورهای چین و ترکیه انجام می شود که طبق گفته ها و شواهد گفته می شود که بز مرغز بر اثر تلاقی نژاد آنقوره با نژاد بومی کوهستانی ایران به وجود آمده است اما هر چه که هست در حال حاضر این نژاد در حال انقراض است از این رو نیاز به کمک برای حفظ ژنتیک دارد.

فروش بز نجدی

برای مشاهده تمام آگهی ها روی عکس زیر کلیک کنید.

نژاد بز مرغز یا مرخز

این نژاد بومی به نوعی سه منظور است و برای تولید گوشت، شیر و الیاف با ارزش موهر پرورش داده می شوند البته در سالیان گذشته بیشترین پراکنش جمعیت در جنوب غربی آذربایجان غربی، استان کردستان و شمال غربی کرمانشاه رخ می داد که امروزه این نژاد در حال انقراض است و تنها در شهرستان سنقز کردستان در حال پرورش است و جمعیت آن به 500 راس می رسد. با توجه به اهمیت و با ارزش بودن پشم موهر که از این نژاد تولید می شود و همچنین جزو یکی از بهترین نژادهای الیافی بز در ایران شناخته می شود ایستگاه تحقیقاتی بز مرغز در کردستان ایجاد شده است که هدف آن جلوگیری از انقراض این نژاد بومی است.

پشم موهر چیست؟

یکی از بهترین پشم های بز که در برابر چروک مقاوم است و نسبت به پشم گوسفند نرم تر و درخشندگی بیشتری دارد پشم موهر است که از نژاد بز آنقوره ترکیه و مرخز کردستان تولید می شود و برای ساخت انواع لباس و پوشاک از این پشم استفاده می شود.

1. برای پوشاک: استفاده شده در ژاکت، کت، کلاه و دیگر شکل های لباس مخصوص زمستان
2. برای لوازم منزل: استفاده شده در نخ های صنعتی، تزئینات دیواری و کلاه گیس های عروسک
3. برای منسوجات: جهت تولید فرش و قالیچه

خصوصیات ظاهری و ویژگی های بز مرخز

بز مرخز یا مرغز کردستان جزو نژادهای بز کوچک جثه است که پاهای کوتاه و قوی دارد البته که شاخ نر بز این نژاد پیچش بالاتری نسبت به بز ماده آن دارد و علاوه بر این جزو دسته بزهای چند قلوزا ایرانی  محسوب می شود که میزان درصد دوقلوزایی آن به 32 درصد می رسد.

پرورش بز مرغز با هدف تولید گوشت و شیر و همچنین الیاف موهر انجام می شود چرا که اگر به میزان شیردهی این نژاد نگاه کنیم روزانه 300 گرم شیر را در مدت پنج ماه تولید می کند و همچنین جزو نژادهای تک پوشش ایرانی محسوب می شود که در کارگاه‌های سنتی که  در شهرها وروستاهای بانه، سقز، اورامانات عملا پشم آنرا به نخ تبدیل می کنند و  از نخ حاصل شده آن انواع دستکش، جوراب، کلاه، بلوز، پارچه‌های نواری (شال) ساخته می شود و البته انواع  پارچه‌های نواری به عرض 15-10 سانتی‌متر و بطول 40-30 متر بافته شده و از بهم دوختن آنها لباس‌های کردی «چوخه ورانک» تهیه می‌شود.

وزن گیری بز مرغز

1. وزن تولد بزغاله نر 2.3 و ماده 2.1 کیلوگرم
2. وزن پایان شیرخوارگی : نر 16 و ماده 13 کیلوگرم
3. وزن شش ماهگی : نر 19 و ماده 17 کیلوگرم
4. وزن دام بالغ نژاد مرغز: نر 55 و ماده 45 کیلوگرم

میزان پشم تولید شده بز نژاد مرخز کردستان

1. میزان الیاف تولید شده سالیانه به مقدار 0.7 تا 1.5 کیلوگرم
2. میزان قطر الیاف بین 30 الی 32 میکرون
3. طول دسته الیاف 12 الی 14 سانتی متر
4. میزان الیاف خالص 94 درصد
5. میزان بازدهی الیاف 78 درصد

دلیل انقراض بز مرخز کردستان

به طور کلی بیش از 90 درصد تغذیه این نژاد بومی به درختان بلوط کردستان بستگی داشته است. به طور کلی دامداران در فصل زمستان بیشتر سرشاخه های درختان بلوط را با گلازنی آنرا به عنوان تغذیه بز قرار می دادند که الان به دلیل سرشاخه نکردن درختان بلوط، شغل های پردرآمد و اینکه جوانان به سمت شغل دامداری سنتی نمی روند و البته آشنایی نداشتن با الیاف با ارزش این نژاد که به نام موهر معروف است باعث شده است که پرورش بز مرخز کردستان خیلی کم شود و همین باعث کاهش جمعیت نژاد بز و انقراض آن شود.

قیمت پشم موهر

به دلیل ویژگی های منحصر به فرد پشم موهر آنرا به عنوان گران ترین پشم جهان می شمارند که قیمت آن در پنسیلوانیا، به ازای هر پوند نزدیک به ده دلار است در صورت که برای همین مقدار پشم گوسفند تنها 40 دلار به فروش می رسد و این نشان از با ارزش بودن پشم موهر است که از نژادهای بز آنقوره و مرخز کردستان تولید می شود.

توجه داشته باشید که قیمت پشم موهر که از بز آنقوره و مرخز تولید می شود به سن بز بستگی دارد چرا که هر چقدر سن بز بیشتر می شود الیاف ضخیم تر می شود و به طور کلی از پشم بزهای جوان برای تولید ژاکت های پشمی و از پشم بزهای پیر برای تولید مبل و فرش به جای پوشاک استفاده گردد.