انواع پشم گوسفند و استفاده از آن
نوشته شده توسط
فرشاد ذوقی
یکی از خصوصیات پرورش گوسفند زنده این است که علاوه بر تولید گوشت، شیر امکان استفاده از پشم و پوست آن برای صنعت قالی بافی، ساخت پوشاک و حتی ساخت کلاه وجود دارد و جالب است بدانید که تفاوت پشم گوسفندان انقدر زیاد است که از نظر ظرافت، تولید پشم، الیاف به پنج دسته گوسفند زنده در جهان تقسیم می شوند.
پشم یک نوع الیاف برای صنعت نساجی می باشد که می تواند از پشم گوسفندان، پشم بز کشمیری، گاو عنبر یا حتی آنگورا از خرگوش تولید شود. به طور کلی پشم گوسفندان به وسیله یک نوع فولیکول در داخل پوست بدن رشد می کنند که حاوی پروتئین و درصدی چربی هستند و به خاطر تجزیه پذیر بودن آن در محیط زیست و همچنین خواص مختلفی چون گرمای زیاد در ساخت انواع پارچه، لباس زمستانی و حتی صنعت نساجی برای ساخت فرش، گلیم، نمد از آن استفاده می شود. به طور کلی شاید بتوان گفت که الیاف مصنوعی ارزان قیمت تر و ظرافت بیشتری در صنعت پوشاک دارند اما به خاطر تجزیه ناپذیر بودن الیاف مصنوعی برای محیط زیست خطرناک است و حتی برای صنعت نساجی چون ساخت فرش، گلیم، گبه، نمد نمی تواند مورد استفاده قرار گیرد در صورتی که انواع پشم گوسفند پس از شستشو برای صنعت نساجی و ساخت انواع پارچه های ظریف فاستونی، جوراب، کفپوش زمستانی مورد استفاده قرار می گیرد.
فروش گوسفندان ایرانی
برای مشاهده تمام آگهی ها روی عکس زیر کلیک کنید.
خواص پشم گوسفند نسبت به الیاف مصنوعی
اولین بار 4 هزار سال قبل از میلاد مسیح بابلیان در ایران از پشم گوسفندان برای ساخت انواع پارچه و استفاده از آن در نساجی استفاده کردند. قطعا یک سری خصوصیات باعث برتری پشم گوسفند از الیاف مصنوعی شده است و حتی با وجود گران قیمت بودن پشم گوسفند نسبت به الیاف مصنوعی کماکان از آن برای صنعت نساجی و ساخت انواع پارچه،لباس زمستانی استفاده می شود.
- به دلیل پیچش پشم گوسفند تراکم زیادی در پارچه ساخته شده از الیاف پشم وجود دارد و همین باعث وجود گرمای زیاد آن می شود از این رو خیلی از روستاییان و عشایرین به ساخت لباس های زمستانی از پشم گوسفند می پردازند.
- به خاطر اینکه پشم گوسفند دارای انواع پروتئین، چربی و مواد تشکیل دهنده ای چون هیدروژن، نیتروژن، کربن و گوگرد است برای بدن مفید است و هیچ گونه ضرری ندارد و حتی می تواند تعرق زیاد را بگیرد.
- دارای وزن سبک تری نسبت به الیاف های مصنوعی و گیاهان است.
- قدرت بالایی در برابر انواع الیاف گیاهی دارد.
- رنگ پذیری بالایی در صنعت نساجی دارد.
- پشم گوسفند غیر قابل اشتعال است مگر اینکه به صورت کامل در معرض آتش قرار گیرد.
- به راحتی نمدی یا بافته می شود.
- قابل ارتجاع است.
جالب است بدانید که به خاطر همین خاصیت غیر قابل اشتعال بودن پشم گوسفند از آن برای ساخت انواع لباس های آتش نشانی ها، لباس سربازان و مشاغلی که در معرض آتش قرار می گیرند استفاده می شود هر چند که پوشیدن این دسته از لباس ها می تواند برای برخی از افراد باعث واکنش های آلرژیک شود.
ساخت و تولید لانولین از پشم گوسفند
جالب است بدانید که از پشم گوسفندان برای ساخت انواع پارچه و لباس و پوشاک و ساخت قالی، گلیم،نمد استفاده می شود به خاطر وجود چربی داخل پشم گوسفند از تمام ضایعات پشم گوسفند برای ساخت لانولین ماده اصلی لوازم آرایشی ، پماد، لاسیون و حتی انواع کرم ها استفاده می شود.
انواع نژاد گوسفندان پشمی از نظر میزان تولید پشم و الیاف و قطر آن
گوسفند زنده در دنیا جزو دام های سبک و گران قیمت است که با نگاه کردن به قیمت گوسفند زنده به خوبی از اهمیت پرورش این دام زنده پی می برید و به راحتی از پرورش گوسفند زنده امکان تولید گوشت، شیر، پشم و حتی پوست آن چون ساخت کلاه قره قل وجود دارد. اما به طور کلی بیش از 200 نژاد گوسفندان در جهان وجود دارد که برخی از آنها جزو دسته نژاد گوسفندان پشمی هستند که به خاطر تولید پشم بیشتر نسبت به سایر نژادها پرورش داده می شوند و همه آنها انواع پشم با الیاف و قطر متفاوت تولید می کنند.
1-گوسفندان پشم ظریف
گوسفندان مرینوس را جزو دسته گوسفندان پشم ظریف می نامند و حتی به آنها گوسفندان مرتع می گویند چون بخاطر تولید پشم در مرتع پرورش داده می شوند. میزان تولید پشم در هر راس نژاد رامبویه یا مرینوس فرانسوی، مرینوس آمریکایی به میزان بیشتر از چهار کیلوگرم می رسد. پس از شستن پشم گوسفندان پشم ظریف با کاهش 40 تا 70 درصدی وزن پشم مواجه خواهید شد که بخاطر ظرافت الیاف پشم از آن برای ساخت پارچه‌های ظریف فاستونی، کشباف، زیرپوش ظریف و انواع پوشش‌های لطیف به دلیل نرمی، ظرافت، مقاومت و الاستیسیته کافی و قدرت ریسندگی بالا برای نمدی شدن بکار می‌رود.
این دسته از گوسفندان دارای قطر الیاف کم و بین ۲۴–۱۷ میکرون، طول دسته‌الیاف آنها ۲–۴ اینچ (۵ تا ۱۰ سانتی‌متر) می‌باشد و معمولاً به لحاظ ظرافت در درجه S60 یا بالاتر درجه‌بندی می‌شوند.
2-گوسفندان پشم متوسط
گوسفندان نژاد سافک، دورست، وسات داون جزو دسته گوسفندان انگلستان محسوب می شوند که درخشندگی پشم آنها حتی از پشم گوسفندان مرینوس بیشتر است و به آنها برخی اوقات به خاطر جثه قوی و رشد سریع جزو نژاد گوسفندان گوشتی قرار می گیرد.
این دسته از گوسفندان از لحاظ ظرافت پشم در درجه s62 – S52 و طول ۲–۵ اینچ (۵ تا ۵/۱۲ سانتی‌متر) قرار دارند و از پشم این گوسفندان برای ساخت منسوجات کشباف و کامو و پارچه‌های زنانه و مردانه و پتو استفاده می شود.
3-گوسفندان پشم آمیخته
گوسفندان این دسته نژادهای مانند کاردیال، تارگی و پل‌ورث هستند که میزان ضایعات حاصل از ریسندگی آنها نسبت به گوسفندان پشم متوسط کمتر است و بخاطر داشتن رنگ خوب، درخشندگی زیاد برای ساخت و تهیه انواع جوراب، کشباف، پارچه‌های پشمی، فاستونی و نمدهای با ظرافت متوسط از آنها استفاده می شود.
این دسته از گوسفندان را دو منظوره می نامند یعنی به منظور تولید پشم و گوشت گوسفند آنها را پرورش می دهند.
4-گوسفندان پشم بلند
نژادهای رامنی، لینکلن و لیسیستر و بردرلیسیستر جزو دسته گوسفندان پشم بلند هستند که ظرافت پشم آنها به دو دسته درخشان یا نیمه درخشان تقسیم می شوند و برای تهیه انواع پارچه‌های پشمی، اورکت، پتو، نمد وسایر بافته‌های پشمی و نوع الیاف درخشنده و در تهیه قیطان‌های پشمی، آستری، پارچه‌های براق و نمد استفاده می شود.
این دسته از گوسفندان را به خاطر جثه بزرگ به نام بزرگترین گوسفندان دنیا می شناسند که به صورت عمده در انگلستان و در شرایط آب و هوای مرطوب و سرد و پر علوفه پرورش می دهند.
5 گوسفندان پشم ضخیم یا پشم قالی
به طور معمول در کشورهای ایران، چین، پاکستان، افغانستان، ترکیه، رومانی، بلغارستان، روسیه، هندوستان و الجزایر معمولا پشم گوسفندان ضخیم هستند و برای صنعت قالی بافی از آن استفاده می شود که ظرافت الیاف پشم آنها بین ۳۵ الی ۵۰ میکرون و طول آن تا ۳۸۰ میلی‌متر می باشد.
توجه داشته باشید که از الیاف پشم قالی در تهیه انواع پارچه‌های پشمی ضخیم، اورکت، کفپوش‌ها (قالی و قالیچه) و پرده‌های زبر نیز استفاده می شود و با توجه به نوع چین (اول و دوم) یا رنگ (سفید، کرم، خاکستری و تیره) و نیز پشم دباغی تقسیم‌بندی می‌شوند.