بیماری تب شیر گوسفند و نحوه درمان آن
نوشته شده توسط
فرشاد ذوقی
یکی از بیماری های شایع گوسفندان تب شیر است که در 6 هفته آخر دوره آبستنی و تا ده هفته پس از زایمان گوسفندان رخ خواهد داد و منجر به کاهش غلظت کلسیم بدن دام خواهد شد از این رو با تغذیه مناسب باعث پیشگیری از بیماری و همچنین با دادن تزریق كلسيم بروگلوكونات (كلسی‌بور ٤٠) نسبت به درمان بیماری اقدام کنید.
امروزه دامداری و دامپروری گوسفندان به روش صنعتی باعث کاهش درصد بیماری های گوسفندان شده است به خصوص اینکه شما با فراهم کرده جیره غذایی مناسب دام باعث کاهش بروز بیماری دامی خواهید شد. در گذشته به دلیل کاهش اطلاعات دامداران، روستاییان در زمینه پرورش گوسفندان مسلما با مرگ و میر زیادی از گله گوسفندان مواجه می شدند امروزه اوضاع فرق دارد و جیره نویسی دام باید توسط کارشناس تغذیه و با مشورت دامپزشک صورت گیرد تا تمامی مواد، خوراکی های دام حاوی پروتئین، مواد معدنی، ویتامین مورد نیاز بدن دام باشد. کمبود گوگرد بدن گوسفند باعث ریزش پشم آنها خواهد شد و کمبود کلسیم می تواند باعث بروز بیماری تب شیر، سخت زایی، بیرون زدگی واژن و حتی مسمومیت در دوران آبستنی گوسفند شود. با زایمان گوسفندان و تغذیه بره های تازه متولد شده با شیر آغوز حجم زیادی از کلسیم موجود بدن دام از بین می رود از این رو خیلی مهم است که در دوره آبستنی و پس از زایمان به اندازه کافی مواد خوراکی حاوی کلسیم در جیره غذایی وجود داشته باشد.
فروش گوسفند قزل افشاری
برای مشاهده تمام آگهی ها روی عکس زیر کلیک کنید.
تامین مواد معدنی مورد نیاز بدن گوسفندان
کلسیم، پتاسیم، فسفر، سدیم، کلر، منیزیم، گوگرد، ید، آهن،مس، منگنز، روی، کبالت و سلنیم شانزده تا از مواد معدنی مورد نیاز بدن گوسفند و بز هستند که کمبود آنها در جیره غذایی می تواند باعث بروز انواع بیماری تب شیر، کزاز، کم خونی، پوکی استخوان و حتی به دنیا آمدن بره های ضعیف و ناقص شود. از این رو خیلی مهم است که شما در طول دوره آبستنی میش حتما جیره غذایی متناسب و استاندارا به آنها بدهید که هم باعث رشد جنین شود و علاوه بر آن باعث افزایش وزن بیش از حد میش نشود چرا که همین عمل باعث سخت زایی گوسفندان و عمل سزارین گوسفندان خواهد بود.
کلسیم یکی از مواد معدنی مهم و مورد نیاز بدن دام است که به صورت شایع کمبود آن باعث بروز بیماری تب شیر در بین گاو ها به مدت 24 ساعت پس از زایمان و زایش گوساله می شود و در بین گوسفندان 6 هفته آخر آبستنی و تا ده هفته پس از زایمان ادامه دارد و حتی در صورت درمان نشدن بیماری ممکن است باعث زمین گیر شدن و فلج شدن دام شود.
علائم بیماری تب شیر در گوسفندان
- ضعف و بی حالی
- لنگش و استخوان های نرم
- مرگ ناگهانی
- قرار دادن سر روی زمین
- ترشحات بینی
- نفخ شکم
- نداشتن تعادل در راه رفتن
- قیافه ی خواب آلود
شاید یکی از اشتباهاتی که برخی از دامداران انجام می دهند این است که بیماری تب شیر را با مسمومیت آبستنی اشتباه می گیرند، در صورتی که تب شیر یا همان کمبود کلسیم خود می تواند منجر به سخت زایی، بیرون زدگی واژن یا رحم، مسمومیت آبستنی شود.
نحوه درمان بیماری تب شیر در گوسفندان
با تغذیه نامناسب میش آبستن ممکن است با کاهش غلظت کلسیم بدن مواجه شوند و با بیرون آمدن شیر آغوز عملا منجر به تشدید بیماری تب شیر یا کمبود کلسیم بدن دام شود و در طولانی مدت حتی ممکن است به فلج شدن یا زمین گیر شدن گوسفندان و حتی مرگ دام شود. خوشبختانه این بیماری درمان دارد و با تزریق 40 سی سی داروی کلسیم بروگلوکونات 20% در رگ میش و سپس تزریق زیر جلدی 100 سی سی از همین دارو امکان درمان بیماری وجود دارد.
نکات مهمی که باید هنگام تزریق داروی کلسیم بروگلوکونات توجه کنید
یکی از دارو های تزریق کلسیم به نام كلسيم بروگلوكونات (كلسی‌بور ٤٠) در بازار موجود است که با تزریق آن به صورت زیر جلدی و وریدی باعث درمان بیماری تب شیر،تتانی شیرواری مادیان، پیشگیری از بیماری راشیتیسم در دام های جوان و بالغ گاو و گوسفند خواهید شد.
- دوز عمومی (گاو، اسب، گوسفند و بز): 150 تا250 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن دام
- تزریق به صورت زیر جلدی و آهسته وریدی
- تزریق دارو با تجویز دامپزشک انجام شود.
- قبل از تزریق حتما محلول باید به دمای بدن گرم شود.
- از تزریق داخل عضلانی دارو بدلیل احتمال ضایعات بافتی در ناحیه تزریق خودداری شود.
- در تزریق وریدی باید اینکار به صورت آهسته انجام شود چون باعث ایست قلبی دام خواهد شد.
- از یخ زدگی دارو جلوگیری کنید.
روش های کنترل و پیشگیری بیماری
برای جلوگیری از پیش آمدن بیماری تب شیر حتما باید در جیره غذایی گوسفندان به اندازه کافی مواد معدنی کلسیم وجود داشته باشد که یکی از آنها آجر معدنی حاوی کلسیم است که باید همیشه در آخور دام در دسترس قرار گیرد.
- پوست تخم مرغ مصرفی خود را به مدت 5 دقیقه در آب بجوشانید و پس از سرد شدن آنرا خشک کنید و سپس آسیاب کنیدو با خوراک دام مخلوط کنید.
- استفاده از یونجه با کیفیت مخصوصا در دو ماه آخر دوره آبستنی گوسفندان
- یکی از مهمترین دلایل کاهش غلظت کلسیم گوسفندان استرس است که می توانید با کاهش استرس وارد شده بر دام مانع از بروز بیماری شوید.
تب شیر می تواند باعث کاهش تولید شیر گوسفندان شود
تب برفکی و تب شیر دو تا از بیماری های خطرناک و شایع گوسفندی است که می تواند خسارات اقتصادی زیادی به دامدار وارد کند و مهمترین دلیل آن کاهش تولید شیر است. البته در بیماری تب شیر اوضاع خیلی بدتر هم می شود و حتی ممکن است به فلج شدن گوسفند و در برخی اوقات با مرگ گوسفند منجر شود که خوشبختانه شما می توانید با دادن تغذیه مناسب مانع از بروز بیماری شوید و حتی در صورت ابتلا میش به بیماری با دادن داروی كلسيم بروگلوكونات (كلسی‌بور ٤٠) آنرا درمان کنید. علاوه بر کاهش تولید شیر حتی ابتلا دام به بیماری می تواند منجر به کاهش تولید مثل و بره زایی شود که این خود مشکل دامداران را دو برابر خواهد کرد.