بیماری های شایع در گاوها
نوشته شده توسط
فرشاد ذوقی
گاو زنده جزو دام های سنگین محسوب می شود که هدف از پرورش آن تولید گوشت، شیر است و با وجود اینکه مقاومت بدنی بالاتری نسبت به دام های سبک یعنی گوسفند و بز در برابر بیماری های دامی دارند اما از بدو تولد گوساله تا بزرگ شدن امکان ابتلا به انواع بیماری های شایع گاو چون تب مالت، تب برفکی، طاعون، زردی دارند که هر کدام از آنها می تواند به خاطر عدم تغذیه مناسب دام، عدم رعایت نکات بهداشتی و سمپاشی ساختمان گاوداری انجام شود.
گوشت گوسفند و گوساله تفاوت زیادی از لحاظ میزان پروتئین، کالری، ویتامین، مواد معدنی ندارند اما به خاطر هضم راحت گوشت گوسفندی و همچنین طبع گرم آن عملا بهترین نوع گوشت قرمز در جهان شمرده می شود که همین باعث افزایش قیمت گوسفند زنده نسبت به گوساله است. با وجود اینکه گوشت گوساله و گاو هضم سخت تری دارند و طبع آن سرد است اما به دلیل ارزان قیمت بودن آن کماکان جزو پرمصرف ترین گوشت قرمز در جهان شمرد می شود و به غیر از آن شیر گاو جزو پرمصرف ترین شیر خوراکی در جهان است که به میزان 85 درصد می رسد به همین علت برای پرورش گاوهای شیری و گوشتی خیلی از مردم سرمایه گذاری می کنند و گاوداری تاسیس می کنند. گاو زنده نسبت به گوسفندان مقاومت بدنی بالاتری دارند اما به خاطر تغذیه نامناسب و همچنین رعایت نکردن یک سری مواد بهداشتی امکان ابتلا دام به بیماری وجود دارد که تب برفکی، شاربن، طاعون، تیلریوز و تب مالت جزو شایع ترین بیماری های گاو است که در صورت درمان نکردن آن ممکن است خسارات اقتصادی زیادی به هر گاوداری وارد کند به خصوص اینکه برخی از بیماری ها واگیر دار است.
فروش گاو آبستن
برای مشاهده تمام آگهی ها روی عکس زیر کلیک کنید.
تغذیه مناسب و رعایت بهداشت بهترین راه حل کاهش بیماری در گاو
خیلی از بیماری ها در بین گاو ها به خاطر کمبود انواع مواد معدنی چون کلسیم، نمک بدن به وجود می آید که تب شیر یک نمونه از آنهاست، حتی برخی از گاوها به خاطر خوردن فلزات ممکن است به بیماری های گوارشی مبتلا شوند. البته به غیر از تغذیه نامناسب رعایت نکردن نظافت و بهداشت جایگاه دام باعث می شود که برخی از بیماری های پوستی گاوی چون زگیل، کچلی، لمپی اسکین از طریق حشرات، شپش ها، کنه ها وارد بدن دام شود.
اطلاع از علائم و نشانه های بیماری گاوی و همچنین بالا بردن سطح دانش گاودار در زمینه تغذیه مناسب و فراهم کردن میزان مواد معدنی، ویتامین، پروتئین بدن گاو زنده و رعایت نکات بهداشتی به خصوص زمان دوشیدن شیر گاو عملا باعث کاهش ابتلا دام ها به بیماری ها می شود.
انواع بیماری های شایع در گاوها
گاوهای شیری و گوشتی از سن پایین تا پس از زایمان امکان ابتلا به انواع بیماری های گوارشی، پوستی و حتی متابولیکی چون جفت ماندگی، ورم پستان را دارند اما در اینجا شایع و مهمترین نوع بیماری ها را ذکر می کنیم و علائم و نحوه درمان آن را توضیح خواهیم داد.
بیماری تب برفکی یا همان دهان زخم و دباغ
تب برفکی یکی از بیماری های خطرناک گاو است که به آن بیماری زخم دهان نیز می گویند که شهرت جهانی دارد و عملا باعث ایجاد اختلال در تغذیه گاو می شود که با کاهش شدید اشتها و حتی برخی اوقات با مرگ دام همراه است.
- علائم و نشانه های بیماری : ایجاد زخم در زبان، لثه ها، نوک پستان و بین دو سم، لنگش، آب ریزش بسیار شدید از دهان
- نحوه انتقال و سرایت بیماری: این بیماری از طریق خوراک و آب آلوده و تنفس انتقال پیدا می کند.
راه های پیشگیری از بیماری
عامل اصلی بیماری ویروس تب برفکی است که عملا راه درمان ندارد و تنها راه حل تزریق واکسن تب برفکی به گاو و گوساله است که از 4 ماهگی به بالا امکان تزریق واکسن به دام ها وجود دارد. توجه داشته باشید که هیچ گونه راه درمان برای بیماری وجود ندارد از این رو برای کاهش خسارات اقتصادی به گاوداری بهتر است ضدعفونی، رعایت بهداشت جایگاه دام و همچنین واکسیناسیون گاو را انجام دهید.
- رعایت بهداشت و ضدعفونی نمودن مداوم جایگاه پرورش دام و وسایل موجود در جایگاه پرورش
- قرنطینه نمودن دام های آلوده
- واکسیناسیون به موقع و کافی
بیماری طاعون یا گاو مرگی
عامل اصلی بیماری طاعون ویروس است که بسیار واگیر دار است و به سرعت امکان همه گیر کردن گله گاوداری به بیماری وجود دارد.
- علائم و نشانه های بیماری : آب ریزش شدید چشم ها، ایجاد زخم در لثه و دهان، تب بالا (۴۲ درجه)، لرز، اسهال و ایجاد عفونت در ترشحات فرج دام
- راه های انتقال بیماری: از طریق خوراک، آب آلوده و تنفس امکان انتقال ویروس به دام های سالم وجوددارد
نحوه پیشگیری از بیماری طاعون
طاعون گاوی یکی از بیماری های سخت و خطرناک است که راه درمان مطمئنی ندارد از این رو بهتر است که راه و روش های پیشگیری از بیماری با واکسیناسیون گاو انجام شود و در سریعترین زمان ممکن گوشت و لاشه دام مبتلا را بسوزانید و گله را قرنطینه کنید.
بیماری شاربن (سیاه زخم، قره یارا و خون شاش)
شاربن یک بیماری عفونتی است که می تواند از طریق گاوهای آلوده یا حتی بردن گاوها به مراتع آلوده باکتری باسیلوس آنتراسیس وارد بدن دام ها شود. توجه داشته باشید که نسوزاندن گاوهای مبتلا می تواند عامل اصلی برای پخش باکتری باسیلوس آنتراسیس در خاک و همچنین آلوده شدن مراتع و به موجب آن آلوده شدن سایر گاوهای زنده باشد.
- علائم و نشانه های بیماری: ادرار خونی، تب خیلی شدید، تلف شدن ناگهانی، خون ریزی، خون ریزی بینی و مخرج پس از مرگ
- عامل بیماری: باکتری باسیلوس آنتراسیس و نحوه انتقال از طریق خاک، آب آلوده و راه تنفس است.
راه های پیشگیری از بیماری با واکسن شاربن
واکسیناسیون گاو در مورد این بیماری خیلی حیاتی است به نوعی که می تواند باعث مقاوم کردن بدن گاوها در برابر باکتری شاربن شود. این واکسن از سه ماهگی به بالا قابل تزریق به گوساله و گاو است و زمان تزریق واکسن از نیمه اسفند تا خرداد ماه هر سال باید انجام شود.
بیماری شاربن علامتی (قره یانیق)
این بیماری بسیار خطرناک است و به موجب جلوگیری از شیوع باکتری باید دام مبتلا به بیماری شاربن علامتی سوزانده شود و همچنین واکسن سالی یکبار در اوایل پاییز به دام ها تزریق شود و تا پایان عمر گاو زنده باید این کار ادامه داشته باشد.
- علائم و نشانه های بیماری تب خیلی شدید، ورم شدید در بخش جلویی دست ها و ران ها که در صورت ماس صدای خش خش است.
- نحوه انتقال از طریق خوراک و آب آلوده و تماس با دام آلوده است.
بیماری تیلریوز (زردی، سارلیق)
بیماری تیلریوز یک بیماری انگلی در گاوهاست که انگل از طریق پشه و کنه ها وارد بدن گاوهای سالم می شود و بهترین راه حل تزریق واکسن در فصل زمستان و رعایت نکات بهداشتی به موجب کاهش تلفات بیماری است.
- علائم و نشانه های بیماری: سرفه و تنفس سخت، اسهال یا یبوست شدید، وجود خون در مخاط، زردی، تورم غدد لنفی، کم خونی، ضعف سیستم ایمنی، و تب بسیار شدید که تا ۴۳ درجه است.
- نحوه انتقال بیماری از طریق کنه های آلوده به انگل
- عامل بیماری زا: انگل منتقل شده از کنه به دام
- نحوه انتشار: انتشاز از طریق بزاق کنه در هنگام نیش زدن
راه های پیشگیری از بیماری
سمپاشی، رعایت بهداشت ساختمان گاوداری و همچنین تزریق واکسن تیلریوز بهترین راه حل برای پیشگیری از ابتلا دام های سالم به بیماری است. توجه داشته باشید که تزریق واکسن از چهار ماهگی به بالا جایز است( البته واکسن نباید به گاو آبستن تزریق شود) و حتما در فصل زمستان انجام شود و هر بار 2 میلی لیتر واکسن به دام تزریق شود.
بیماری پاستورلوز (خشه خشه)
پاستورلوز جزو بیماری های تنفسی گاو است که به میزان 50 درصد واگیر دار است و عامل اصلی آن باکتری مانهیا همولیتیکا است که در صورت ابتلا گاوها به بیماری حتی امکان تلف شدن ده درصد آنها وجود دارد و درمان آن تنها از طریق آنتی بیوتیک ها انجام می شود.
- علائم: تنفس سخت، عدم نشخوار، تورم شدید گلو، تورم سر و گردن دام
- نحوه انتقال: انتقال از طریق خوراک و آب آلوده، تنفس هوای آلوده و انتقال از طریق زخم های پوستی
- عامل بیماری زا: باکتری مانهیا همولیتیکا
- نحوه انتشار: وجود گاو آلوده در گله و بردن گله به مراتع آلوده
راههای پیشگیری:
- سوزاندن لاشه دام مبتلا به بمیاری، قرنطیه کردن و رعایت نکات بهداشتی است.
- عدم خرید گاوهای پرواری از مناطق مختلف
- واکسینه کردن دام به مقدار 2 تا 4 سی سی با توجه به وزن دام و سالی یکبار
بیماری تب مالت (بروسلوز)
یک بیماری خطرناک و همه گیر است که گزارشات نشان می دهد که نزدیک به 70 درصد از گاوهای واکسینه شده به واکسن تب مالت چون گاوهای گوشتی و شیری در برابر بیماری جان سالم به در برده اند.
- علائم و نشانه های بیماری: سقط جنین ۵ تا ۶ ماهه، تورم بیضه های گاو نر، وجود خون در ترشحات فرج دام، مرده به دنیا آمدن جنین، به دنیا آمدن گوساله هایی ضعیف، عدم خروج جفت و نازایی دام های ماده است.
- نحوه انتقال: باکتری از طریق خوراک و آب آلوده، تماس با جنین سقط شده و جفت و ترشحات رحمی گاو واردن بدن میزبان بیماری خواهد شد.
- عامل بیماری زا: باکتری بروسلا
- نحوه انتشار: امکان ابتلا دام های سالم به بیماری تب مالت به خاطر وجود گاو آلوده در گله، تماس با جنین سقط شده و جفت و ترشحات رحمی دامی وجود دارد و همچنین این باکتری بروسلا می تواند از طریق خوردن شیر، پنیر، خامه، بستنی و دیگر فرآورده های دامی پاستوریزه نشده گاو بیمار وارد بدن انسان ها شود.
بهترین روش پیشگیری از بیماری
- تزریق واکس تب مالت یا بروسلوز به میزان 5 سی سی که یکبار برای طول عمر گاو زنده کافی است.
- ضدعفونی کردن ساختمان گاوداری مخصوصا جایگاه های زایش
- قرنطینه کردن دام آلوده
- سوزاندن و دفن جنین سقط شده
- انجام آزمایشات لازم برای شناسایی گاوهای آلوده و کشتار آن ها